A
Admin
Yönetici
Yönetici
Ölünceye kadar bakma sözleşmesi, kişinin malvarlığı üzerinde bir tasarrufunun gerçekleşmesi ile mümkün olabilecektir. Bu durumda kişilerin malvarlığı üzerinde ileride doğabilecek hakkı olanlar ile halen hak sahibi olabilecekler ve alacaklılarının da korunması gerekmektedir. O nedenle ölünceye kadar bakma sözleşmesi her ne kadar kişiler serbest tasarruf yetkilerini kullanmak suretiyle yapmış olsalar da üçüncü kişilerin menfaatlerine dokunduğu ölçüde sözleşme tarafları dışındaki kişilere de yasal haklar tanınmıştır. Bunları aşağıda kısaca açıklamaya çalışalım. Bakım sözleşmesi tarafları dışındaki üçüncü kişilerin yasal hakları: 1. Nafaka alacaklısının sözleşmenin iptalini isteyebilme hakkı: Türk Borçlar Kanunu’nun 615. maddesi gereği; “Bakım alacaklısı, ölünceye kadar bakma sözleşmesi yüzünden kanuna göre nafaka yükümlüsü olduğu kişilere karşı yükümlülüğünü yerine getirme hakkını kaybediyorsa, bundan yoksun kalanlar sözleşmenin iptalini isteyebilirler.” Burada nafaka alacaklısının hakkını koruyan bir düzenleme yapıldığı görülmektedir. Bilindiği üzere nafaka, yasal bakım yükümlülüğünün yerine getirilmesi anlamını taşımaktadır. Nafaka alacağı, temel insani bir edim niteliği taşıdığından, diğer alacaklardan farklı olarak pek çok hukuki düzenleme ile korunduğu gibi, burada da korunmuştur.Hakim, sözleşmenin iptali yerine, bakım borçlusuna ifa edeceği edimlerden mahsup edilmek üzere, bakım alacaklısının nafaka yükümlüsü olduğu kişilere nafaka ödemesine de karar verebilir. 2. Alacaklıları koruyucu hüküm: Mirasçıların tenkis ve alacaklıların iptal davası açma hakları da saklı tutulmuştur. Üçüncü şahıs durumunda bulunan alacaklılar alacaklarını nasıl tahsil edebileceklerdir? Ölünceye kadar bakma sözleşmesinde bakım alacaklısı malvarlığı üzerinde bir tasarrufta bulunmaktadır. Böylece bakım alacaklısının alacaklıları zor duruma düşebilecektir. Bu halde kanun koyucu alacaklıları korumak amacıyla bir dava imkanı sağlamaktadır. Bakım alacaklısına karşı alacaklıları tarafından açılabilecek bu dava tasarrufun iptali davasıdır. 3. Mirasçıları koruyucu hüküm: Mirasçıların saklı pay denilen yasal hakları bulunmaktadır. Miras bırakan, ancak terekenin ¼’ü üzerinde serbestçe tasarrufta bulunabilir. Bu oranı aşan tasarruflar, yasal mirasçıların saklı payı oranında iptale veya iadeye tabidir. Mirasçılar bu haklarını, tenkis davası açmak suretiyle kullanabilirler. Ölünceye kadar bakma sözleşmesinin yapılmasıyla birlikte saklı payları ihlal edildiğini düşünen mirasçılar, tenkis davası açma hakkına sahiptir. Örneğin tek mal varlığını ya da mal varlığının hepsini bakım borçlusuna devreden bakım alacaklısının saklı paylı mirasçıları tenkis davası açabilirler. Böyle bir durumun söz konusu olması halinde mahkeme, mirasçıların saklı paylarını korumak amacıyla ölünceye kadar bakma sözleşmesinde uygun bir düzenleme yapabilir. Ancak, ivazlı olması nedeniyle, ölünceye kadar bakma sözleşmesinin tenkise tabi olmayacağı şeklinde kararlar da mevcuttur. Ayrıca, ölünceye kadar bakma sözleşmesinde ölünceye kadar bakma iradesinin gerçek olması şarttır. Bu gerçeklikten anlaşılması gereken, bakım alacaklısının gerçekten bakıma gerek duyması ve ortada bir bakım ilişkisi kurularak bakımın sağlanmış olmasıdır. Örneğin yalnızca mirasçılardan mal kaçırmak gayesiyle sözleşme yapılmış ise tapunun iptali ve terekeye yeniden dahil edilmesi olanaklı olur. Arabulucu Avukat Nurdan Heris