Etik değerler ve insanlık onuru

  • Konbuyu başlatan Admin
  • Başlangıç tarihi
A

Admin

Yönetici
Yönetici
İki yüz bin yıl önce ortaya çıktığında Homo Sapiens muhtemelen ilk olarak varoluş bilmecesi üzerine kafa yormuştur. Önceleri kapasitesi kadar düşünürken beynin evrimi geliştikçe 40.000 yıl önce epizodik bellek sayesinde geleceği kurgulamaya başladığında ölülerini, ölümden sonra da yaşayacaklarına inanarak, av gereçleri, çeşitli besin maddeleri ve sevdikleri eşyalarla birlikte gömmeye başladılar. İnsanlık böylece ölümsüzlüğü keşfetmiş oldu. Tarihin en eski metinlerinden biri bundan neredeyse dört bin yıl önce Mezopotamya’da yazılmış Gılgamış Destanı, baştan aşağı hayatın anlamı, ölüm ve ölümsüzlük ve dünyada mutlu olmanın olanağı gibi sorularla doludur. Son olarak MÖ:800-200 yılları arasında geçen “eksen çağı” dediğimiz olağanüstü zaman dilimi Konfüçyanizm, Hinduizm, Budizm, Zerdüştlük ve Yahudilik gibi insan zihnine hitap eden manevi değerleri doğurmuş, Konfüçyüs, Lao Tsu, Buda, Musa, Sokrates, Platon, Aristoteles gibi insanlığa yön veren önemli insanlar bu dönemde yaşamıştır. Bu olağandışı gelişmeler Çin’de, Hindistan’da, Mısır’da, Mezopotamya’da ve Batıda birbirinden bağımsız bir şekilde ancak birbirine paralel olarak gerçekleşmesi insan beyninin aynı zamanlarda evrimsel gelişim göstermesi sonucu oluşmuştur… Dünyanın bilinmezliği karşısında insan evladı her zaman hayrete düşmüştür. Bu ezeli hayret zamanla kendini ebedi bir meraka dönüştürmüş, insanı ayakta tutan, onu ileri taşıyan bu bitmek bilmeyen merak duygusu olmuştur. Merak insanı araştırmaya yöneltir. Bu süreçte rastladığı her bir bilgi kırıntısı insan zihni için bir ziyafet anlamı taşır. Böylece insanlık öğrenmekten büyük bir haz ve keyif duymaya başlamıştır. Aristoteles’in dediği gibi, “insan, doğası gereği bilmek ister”. Peki bu bilgi ile ne yapacağız? Bilginin daha iyi bir yaşama hizmet etmesi gerekmez mi? Ancak sadece iyiyi istemek yetmez, istemenin belirli değerler bilgisiyle aydınlanmış olması gerekir. İyiyi istiyorum ama neyin iyi olduğunu nasıl bileceğim? İnsan iyinin ne olduğunu biliyor mu? Yazar Mine Söğüt soruyor: "Eğer vicdansız olsaydık biz bugün kötülük üzerine kafa yoruyor olmazdık. Kötülüğü doğal karşılardık. Ama iyilik diye bir şey olduğunu da biliyoruz. İyilik mümkün. O zaman neden insanın tabiatına iyilik değil de kötülük hâkim?" Etik değerler ile insanlık onuru arasında sarsılmaz bir bağ var. Etik değerler insan olmanın onurunu oluşturur. İnsanlık onuru ise, insan türünün etik değerlere sahip olma bilincini oluşturması demektir…
 
Geri
Üst