A
Admin
Yönetici
Yönetici
Çocuklarda erken yaşlarda yaşanan duygusal sıkıntılar farklı davranışsal tepkilerle kendini gösterebiliyor. Bu tepkiler bazen içe kapanma, bazen de saldırganlık şeklinde ortaya çıkabiliyor. Tırnak yeme, alt ıslatma, öfke patlamaları, uyku sorunları gibi davranışlar ise çocukların stres altında olduğunu gösterebiliyor. “MODERN YAŞAM ÇOCUKLARA AĞIR YÜKLER YÜKLEYEBİLİYOR” Acıbadem Kent Hastanesi'nden Klinik Psikolog Eda Kalaycıoğlu, günümüz dünyasında çocukların küçük yaşlardan itibaren çeşitli duygusal baskılara maruz kaldığını belirtti: "Tırnak yeme, alt ıslatma, öfke patlamaları, uyku sorunları gibi davranışlar çoğu zaman 'geçici bir dönem' olarak görülse de, bunlar çocuğun ruhsal dünyasında yaşadığı stresin ve baskının birer yansıması olabilir. İyileştirici güç ailenin elindedir." DUYGUSAL ZORLUKLARIN BELİRTİLERİ ÇEŞİTLİ ŞEKİLLERDE ORTAYA ÇIKABİLİR Çocukluk döneminin duygusal ve bilişsel gelişimin temeli olduğunu ifade eden Kalaycıoğlu, bazı davranışların altta yatan psikolojik zorlukların göstergesi olabileceğini söyledi: "Süreklilik gösteren ve işlevselliği bozan davranışlar genellikle kaygı, stres, travma ve güvensizlik gibi duygularla yakından ilişkilidir. Çocuklar her zaman duygularını kelimelerle ifade edemezler." SESSİZLİK VE SALDIRGANLIK ARASINDA GİZLENEN İŞARETLER Çocukların duygularını doğrudan ifade edemediğinde davranışlarıyla yansıttığını belirten Kalaycıoğlu, erken yaşlarda yaşanan duygusal zorlukların farklı formlarda ortaya çıkabileceğini aktardı: "Özellikle erken yaşlarda yaşanan duygusal zorluklar, bazen sessiz bir içe kapanışla, bazen ise dışa dönük davranışsal tepkilerle kendini gösterebilir. Saldırganlık bu tepkilerden biridir. Vurma, bağırma, eşya fırlatma gibi fiziksel ya da sözel agresyonlar, genellikle bastırılmış öfkenin veya ev içi çatışmaların dışa vurumudur. Bu tür davranışlar çocuğun duygularını kontrol edemediği anlarda kendini gösterir." SOSYAL KAYGI, REGRESYON VE TEKRARLAYAN DAVRANIŞLAR Kalaycıoğlu, bazı çocukların ise içine kapanarak ya da yaşının gerisinde davranışlar sergileyerek tepkilerini gösterebildiğini söyledi: "Bir diğeri içe kapanmadır. Sosyal ortamlardan uzak durmak, konuşmaktan kaçınmak ya da arkadaş edinmekte zorlanmak gibi durumlar, çoğu zaman özgüven eksikliği ve sosyal kaygıya işaret eder. Akran zorbalığı, aile içi ilgisizlik veya yüksek akademik beklentiler bu durumu tetikleyebilir." "Bir diğer tepki olarak regresif davranışları (Çocukların yaşının gerisinde davranışlar sergilemesi) görürüz. Alt ıslatma (enürezis), parmak emme gibi yaşa uygun olmayan davranışlar; taşınma, boşanma, yeni kardeşin doğumu gibi yaşam olaylarına karşı verilen tepkilerdir." "Tekrarlayıcı alışkanlıklar olarak tanımladığımız tırnak yeme, saç çekme, kalem ısırma gibi davranışlar, çoğu zaman gerginlik ve ruhsal huzursuzluğun dışavurumudur. Özellikle sınav dönemi gibi stresli zamanlarda artış gösterebilir." AİLE TUTUMU BELİRLEYİCİ OLUYOR Kalaycıoğlu, çocuğun psikolojik gelişimini etkileyen en önemli faktörün aile ortamı olduğunu belirtti: "Sevgi dolu, tutarlı ve destekleyici bir aile yapısı, çocuğun kendini değerli hissetmesini sağlar." “TEHDİTKAR DEĞİL, ANLAYIŞLI YAKLAŞIM ŞART” Ailenin, çocuğun duygusal ihtiyaçlarını fark etmesinin önemine dikkat çeken Kalaycıoğlu, ebeveynlere şu önerilerde bulundu: "Çocuğun neye ihtiyacı olduğunu anlamaya çalışmak, onunla açık ve empatik bir iletişim kurmak gerekir. Ceza odaklı yaklaşımlar yerine, olumlu pekiştirme ve problem çözme stratejileri çocukların davranışlarını düzenlemeyi öğrenmelerine yardımcı olur." "Çocuğun verilen ödevi, görevi yapmayı sürekli ertelemesi durumunda ‘Bir daha yapmazsan tabletini alırım!' gibi tehditkâr bir yaklaşım yerine, ‘Ödevini bitirdiğinde birlikte en sevdiğin oyunu oynayabiliriz.' gibi olumlu bir pekiştirme yapılması, çocuğun motivasyonunu artırır." "Pozitif disiplin, çocuklara hem sınırlar koyar hem de bu sınırların içinde nasıl hareket edeceklerini öğretir. Bu yaklaşım sayesinde çocuklar, davranışlarının sonuçlarını anlamayı, sorumluluk almayı ve duygularını sağlıklı şekilde ifade etmeyi öğrenirler."