A
Admin
Yönetici
Yönetici
ABD’de 1960’larda başlayan “Black is beautiful” hareketine rağmen, Afrika’da cilt beyazlatma ürünleri hâlâ yaygın olarak kullanılıyor. Bu durum, kıtada cilt beyazlatma kültürünün devam ettiğini gösteriyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün 2023 çalışmasına göre, Afrika nüfusunun yüzde 27’si hayatı boyunca cilt rengini açan ürünleri kullanıyor, kadın nüfusunun yüzde 25’i ise bu ürünleri düzenli olarak tercih ediyor. Ülke bazında Nijerya’da oran yüzde 77, Kongo Cumhuriyeti’nde yüzde 66, Senegal’de ise yaklaşık yüzde 50 seviyesinde.
Uzmanlar, bu ürünlerin melanin üretimini baskılayarak cilt rengini açtığını, melanin seviyesinin düşmesinin cildi güneşin zararlı ışınlarına karşı savunmasız bıraktığını belirtiyor. Hidrokinon, yüksek kortikosteroidler ve civa içeren ürünlerin uzun süreli kullanımı, cilt kanseri ve karaciğer yetmezliği dahil ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor.
Senegal’de “khessal” olarak bilinen cilt beyazlatma ürünlerinin kullanımının sadece Afrika’da değil dünyanın çeşitli bölgelerinde de yaygın olduğunu ifade eden Dermatolog Mame Aminata Ndir, sosyal medya ve toplum baskısının etkisini şöyle anlattı: “Senegal’de bebekler bile 'çirkin siyah' diyerek seviliyor. Düşünün çocukluğunuzdan bu yana siyah ve çirkin kelimelerini hep yan yana duyuyorsunuz. Dolayısıyla bu bireyler daha açık tenli olmaya özeniyor. Bu ifadeleri sıradanlaştırıyoruz. 'Sen siyahsın o nedenle çirkinsin' demek açıkça beden utandırmadır ve maalesef toplum olarak bunu çok sık yapıyoruz. Bunun yanı sıra ekranlarda da devamlı daha açık tenli kadınları görüyoruz.” Cilt kanserinin siyahiler arasında giderek yaygınlaştığına dair klinik gözlemler bulunduğunu belirten Ndir, yetkililerin kamu sağlığı açısından ürünlerin satışına ve kullanımına denetim getirmesi gerektiğini söyledi. Ndir, farkındalığın yetersiz olduğunu vurgulayarak ekledi: “Kişi bir kez cilt tonunun açıldığını görünce bırakmakta zorlanıyor. Piyasada ürüne erişim çok kolay, sosyal medyada sayısız tavsiye profili var. Cildin de kalp ya da akciğer gibi bir organ olduğu unutuluyor, üstelik cilt vücudun en büyük organı. Aileden başlayarak okullarda cilt sağlığı ve beyazlatma ürünlerinin zararları konusunda mutlaka bilgilendirme yapılmalı.”
Ndiaye Ndaw (55), yaklaşık 20 yıl boyunca cilt beyazlatma ürünleri kullandığını ve bedeninde lezyonlar oluştuğunu aktardı: “Etrafımdaki herkes cilt rengini açıyordu. O zaman bu ürünlerin sağlığa zararlı olabileceği aklımıza bile gelmiyordu. Cilt beyazlatma uyuşturucu bağımlılığı gibi, asla durmak bilmiyorsun. O elde ettiğin rengi korumak için devamlı ürün kullanmak zorundasın.”
Ürünleri bıraksa da cildinin eski hâline dönemediğini belirten Ndaw, ekledi: “Cilt beyazlatma ürünleri yüzünden omuzlarım, boynum kollarım yaralarla kaplandı. İstediğim gibi giyinemiyorum. Eskiden ne kadar güzelmişim, bunu kendime neden yaptım diyorum ancak cildimin bir daha eskisi gibi olamayacağını da biliyorum.” Astou Ndiaye (56) de genç yaşta aile baskısı nedeniyle ürünleri kullandığını ifade etti: “Birbirimizi ilk gördüğümüzde hemen ten rengimiz hakkında yorum yapardık, ya 'Ne kadar beyazlamışsın harika görünüyorsun' derdik ya da 'Ne bu hal kapkarasın' diye karşımızdakini aşağılardık. Bu ortamda ten renginizi açmaya mecburdunuz aksi halde ciddi bir toplumsal baskıyla karşı karşıya kalıyordunuz.”
“Eski fotoğraflarıma bakıp kahroluyorum. Ten rengim ne kadar koyu ve güzelmiş. Etrafımda benimle yaşıt ancak hiç ürün kullanmamış kadınlara imrenerek bakıyorum. Kimse kendine bu kötülüğü yapmasın.”
Dakar’daki bir satıcı Cheikh Mbaye, ürünlerin sosyal medya etkisi ve özel günlerle satışın arttığını söyledi: “Ünlüler, sinema yıldızları, dizi oyuncuları arasında neredeyse koyu tenli kimsenin yer almadığını, kadınların da devamlı açık tenli kadınlara özendiğine dikkati çekti. Kadınların ebeveyn ve eşlerinin baskısıyla da bu ürünleri kullanmaya zorlandıklarının altını çizdi.”
“Eşleri daha açık tenli kadınları beğendiği için bu ürünleri alan çok müşterim var. Ten renklerini açmazlarsa kocalarının kendilerini terk edeceği korkusu yaşıyorlar ve devamlı ürün kullanmaya başlıyorlar.”
“Müşterilere bu kremlerin uzun vadedeki etkilerini anlatmaya çalışsam da kimse dinlemiyor çünkü sosyal medyanın da etkisiyle herkes birbiriyle bir yarış halinde. Özellikle düğün, bayram gibi özel günler yaklaşırken satış rekoru kırıyoruz.”
Cilt beyazlatıcı ürünlerin küresel pazarı 10,7 milyar dolar seviyesinde ve 2033’te 18,1 milyar dolara ulaşması bekleniyor.
CİLT BEYAZLATMA ÜRÜNLERİNİN RİSKLERİ
Uzmanlar, bu ürünlerin melanin üretimini baskılayarak cilt rengini açtığını, melanin seviyesinin düşmesinin cildi güneşin zararlı ışınlarına karşı savunmasız bıraktığını belirtiyor. Hidrokinon, yüksek kortikosteroidler ve civa içeren ürünlerin uzun süreli kullanımı, cilt kanseri ve karaciğer yetmezliği dahil ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor.
SOSYAL ALGI VE TOPLUMSAL BASKI
Senegal’de “khessal” olarak bilinen cilt beyazlatma ürünlerinin kullanımının sadece Afrika’da değil dünyanın çeşitli bölgelerinde de yaygın olduğunu ifade eden Dermatolog Mame Aminata Ndir, sosyal medya ve toplum baskısının etkisini şöyle anlattı: “Senegal’de bebekler bile 'çirkin siyah' diyerek seviliyor. Düşünün çocukluğunuzdan bu yana siyah ve çirkin kelimelerini hep yan yana duyuyorsunuz. Dolayısıyla bu bireyler daha açık tenli olmaya özeniyor. Bu ifadeleri sıradanlaştırıyoruz. 'Sen siyahsın o nedenle çirkinsin' demek açıkça beden utandırmadır ve maalesef toplum olarak bunu çok sık yapıyoruz. Bunun yanı sıra ekranlarda da devamlı daha açık tenli kadınları görüyoruz.” Cilt kanserinin siyahiler arasında giderek yaygınlaştığına dair klinik gözlemler bulunduğunu belirten Ndir, yetkililerin kamu sağlığı açısından ürünlerin satışına ve kullanımına denetim getirmesi gerektiğini söyledi. Ndir, farkındalığın yetersiz olduğunu vurgulayarak ekledi: “Kişi bir kez cilt tonunun açıldığını görünce bırakmakta zorlanıyor. Piyasada ürüne erişim çok kolay, sosyal medyada sayısız tavsiye profili var. Cildin de kalp ya da akciğer gibi bir organ olduğu unutuluyor, üstelik cilt vücudun en büyük organı. Aileden başlayarak okullarda cilt sağlığı ve beyazlatma ürünlerinin zararları konusunda mutlaka bilgilendirme yapılmalı.”
GERÇEK HAYATTAN ÖRNEKLER
Ndiaye Ndaw (55), yaklaşık 20 yıl boyunca cilt beyazlatma ürünleri kullandığını ve bedeninde lezyonlar oluştuğunu aktardı: “Etrafımdaki herkes cilt rengini açıyordu. O zaman bu ürünlerin sağlığa zararlı olabileceği aklımıza bile gelmiyordu. Cilt beyazlatma uyuşturucu bağımlılığı gibi, asla durmak bilmiyorsun. O elde ettiğin rengi korumak için devamlı ürün kullanmak zorundasın.”
Ürünleri bıraksa da cildinin eski hâline dönemediğini belirten Ndaw, ekledi: “Cilt beyazlatma ürünleri yüzünden omuzlarım, boynum kollarım yaralarla kaplandı. İstediğim gibi giyinemiyorum. Eskiden ne kadar güzelmişim, bunu kendime neden yaptım diyorum ancak cildimin bir daha eskisi gibi olamayacağını da biliyorum.” Astou Ndiaye (56) de genç yaşta aile baskısı nedeniyle ürünleri kullandığını ifade etti: “Birbirimizi ilk gördüğümüzde hemen ten rengimiz hakkında yorum yapardık, ya 'Ne kadar beyazlamışsın harika görünüyorsun' derdik ya da 'Ne bu hal kapkarasın' diye karşımızdakini aşağılardık. Bu ortamda ten renginizi açmaya mecburdunuz aksi halde ciddi bir toplumsal baskıyla karşı karşıya kalıyordunuz.”
“Eski fotoğraflarıma bakıp kahroluyorum. Ten rengim ne kadar koyu ve güzelmiş. Etrafımda benimle yaşıt ancak hiç ürün kullanmamış kadınlara imrenerek bakıyorum. Kimse kendine bu kötülüğü yapmasın.”
SATIŞLAR ÖZEL GÜNLERLE ARTIYOR
Dakar’daki bir satıcı Cheikh Mbaye, ürünlerin sosyal medya etkisi ve özel günlerle satışın arttığını söyledi: “Ünlüler, sinema yıldızları, dizi oyuncuları arasında neredeyse koyu tenli kimsenin yer almadığını, kadınların da devamlı açık tenli kadınlara özendiğine dikkati çekti. Kadınların ebeveyn ve eşlerinin baskısıyla da bu ürünleri kullanmaya zorlandıklarının altını çizdi.”
“Eşleri daha açık tenli kadınları beğendiği için bu ürünleri alan çok müşterim var. Ten renklerini açmazlarsa kocalarının kendilerini terk edeceği korkusu yaşıyorlar ve devamlı ürün kullanmaya başlıyorlar.”
“Müşterilere bu kremlerin uzun vadedeki etkilerini anlatmaya çalışsam da kimse dinlemiyor çünkü sosyal medyanın da etkisiyle herkes birbiriyle bir yarış halinde. Özellikle düğün, bayram gibi özel günler yaklaşırken satış rekoru kırıyoruz.”
PAZAR BÜYÜKLÜĞÜ
Cilt beyazlatıcı ürünlerin küresel pazarı 10,7 milyar dolar seviyesinde ve 2033’te 18,1 milyar dolara ulaşması bekleniyor.