A
Admin
Yönetici
Yönetici
Kazakistan’ın başkenti Astana'da Haziran’da Çin rüzgarı esti. Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping bir kez daha Orta Asya ülkelerinin verimli topraklarına ayak bastı. İki yıl önce, ilk Çin-Orta Asya Zirvesi Çin’in Xi’an kentinde başarıyla düzenlenmişti. Bugünse zirve ilk kez Orta Asya'nın kalbine taşındı ve geçmişi geleceğe bağlayan yepyeni bir sayfa açıldı. Yüzyılda eşi görülmeyen değişimlerin yaşandığı bir dönemde, Çin ve Orta Asya ülkelerinin liderleri, işbirliğini derinleştirip geleceğe dönük stratejik tercih yaptı. Kadim İpek Yolu, bu tercih doğrultusunda daha parlak hale geldi. Somut ve Verimli İşbirliği Mekanizma Hale Geldi Beş yıl, tarihin uzun nehrinde sadece bir an gibidir. Ancak bu kısa süre, Çin-Orta Asya işbirliği mekanizmasının doğuşundan olgunlaşarak büyümesine tanıklık etti. Devlet başkanları arasında görüşme mekanizmasından, dışişleri, ekonomi, ticaret, ulaştırma gibi onlarca bakanlık düzeyindeki işbirliği mekanizmasına ve Çin-Orta Asya İşbirliği Sekreteryası’nın hizmete girmesine kadar, Çin ile Orta Asya ülkeleri arasında kapsamlı ve çok boyutlu bir işbirliği yapısı kuruldu. Bu yapının dinamizmi ve verimliliği, uluslararası çok taraflı işbirliği içinde nadir görülür özellikler taşıyor. "Boş çuval dik durmaz." Söz konusu mekanizmanın gücünün sırrı, köklü tarihi bağlarda, birbirlerini tamamlamasında ve sağlam halk desteğinde bulunuyor. Bunun daha da önemlisi, işbirliğinde somut ve görünür bereketli sonuçlar elde edildi. Çin ve Orta Asya ülkeleri arasındaki işbirliği diğer ülkelere de büyük ilham verdi: Dışa kapalı ve dışlayıcı "küçük gruplar" oluşturmama, blok siyasetine ve Soğuk Savaş çatışmasına karşı çıkma gibi. Küresel güven açığı daima dışa açıklık ve kapsayıcılık ilkelerine bağlı kalarak kapatılabilir. “Kuşak ve Yol” Ortak İnşasında Yeni Sayfa Açıldı Çin-Orta Asya işbirliğindeki sürekli ilerlemenin temel itici gücü, "Kuşak ve Yol"un kaliteli ortak inşasıdır. Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping’in 2013 yılındaki Orta Asya ziyareti sırasında “İpek Yolu Ekonomik Kuşağı İnisiyatifi’ni ortaya koymasından, beş Orta Asya ülkesinin Çin’le “Kuşak ve Yol” işbirliği belgelerini imzalamasına; Orta Asya ülkelerinde "ulusal simge"ler olan yapıların tamamlanmasından ve yerel halkların yararına projelerin hayata geçirilmesine ve Çin ile Orta Asya ülkeleri arasındaki ticaret hacminin rekor kırarak 94,8 milyar dolara ulaşmasına kadar, Çin ve Orta Asya ülkeleri arasındaki işbirliğinde atılım niteliğinde ilerlemeler kaydedildi. Atılan her adım, İpek Yolu ruhunun çağdaş bir yankısı oldu. "Kuşak ve Yol” ortak inşası, Orta Asya bölgesinin potansiyelini daha da açığa çıkardı. "Kuşak ve Yol" un kaliteli ortak inşası, tüm dünyaya fayda getiren bir uluslararası kamu malı ve işbirliği modeli haline geldi. Kader Birliği: Çağın Öncü Hamlesi Çin ve Orta Asya ülkeleri arasında yakın komşuluk ve dostluk bulunuyor. Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping Ocak 2022’de yaptığı konuşmada, "Çin-Orta Asya Kader Topluluğu" düşüncesini ortaya koydu. Çin, sırayla Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan, Kırgızistan ve Tacikistan ile kader birliği kurdu. Günümüzde bu vizyon bölgede çok taraflı ve ikili düzeylerde kök saldı. Çin ile Orta Asya ülkeleri arasındaki işbirliği, yakın komşuluktan, stratejik ortaklığa ve kader birliği düzeyine çıkarıldı. Çin lideri 2023 yılında düzenlenen 1.Çin-Orta Asya Zirvesi’nde yaptığı konuşmada, birbirlerine yardım sağlama, ortak kalkınma, kapsamlı güvenlik, nesillerden nesillere dostluk yönünde dört ilkeyi ortaya koydu. Bu ilkeler, Çin ve Orta Asya işbirliğine yön verdi. Dünyanın yeni çalkantılı ve değişim dönemine girdiği günümüzde, Çin ve Orta Asya ülkeleri arasında işbirliği ve kazan-kazan yolu kuruluyor, Çin ve Orta Asya ülkeleri arasındaki kader birliği günden güne güçleniyor.