A
Admin
Yönetici
Yönetici
Bayramlar, çalışma hayatında hem işverenler hem de çalışanlar için özel düzenlemeleri beraberinde getiriyor. Özellikle Kurban Bayramı gibi dini bayramlarda çalışmanın karşılığı nasıl ödeneceği, çalışanlara serbest zaman verilip verilemeyeceği sıkça gündeme geliyor. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 47. maddesi, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışmayan işçiye, o günün ücretinin tam olarak ödeneceğini; çalışması halinde ise ayrıca bir günlük ücreti daha hak edeceğini düzenliyor. Yani bayramda çalışan bir işçiye, o gün için çift yevmiye ücret ödenmesi gerekiyor. Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde birkaç saatlik de olsa, çalışanların işe gelmesi gereken durumlar olabiliyor. Böyle durumlarda işverenler tarafından genel tatil ücretinin işçilere çalıştıkları saat kadar, örneğin 3 saat çalışmışsa 3 saatlik genel tatil ücreti ödemesi yapılabiliyor. Bu uygulamanın son derece hatalı olduğunu belirtmekte fayda var. Yargıtay istikrarlı kararlarında işçinin 1 saat dahi çalışsa ulusal bayram ve genel tatil günlerinde 1 tam günlük ek ücretinin ödenmesi gerektiğini hüküm altına almıştır. Kurban Bayramı’nda acil çıkan bir iş sebebiyle birkaç saat çalışsa dahi çalışanlara ek 1 tam günlük yevmiyelerinin ödenmesi gerekiyor. Aksi takdirde ücretinin eksik ödenmesi nedeniyle çalışanın haklı nedenle kıdem tazminatını da alarak işten ayrılma hakkı bulunuyor. ÜCRET YERİNE Bu sorunun cevabı hayır. Kanuna göre genel tatil günlerinde yapılan çalışmanın karşılığı mutlaka ücretle ödenmelidir. Serbest zaman uygulaması ise yalnızca fazla çalışma ve fazla süreli çalışma hallerinde mümkündür (İş Kanunu m.41/4). Bayram çalışması, fazla mesai kapsamında değerlendirilmediği için, bu çalışmanın karşılığı olarak serbest zaman kullandırılması yasal değildir. Hatta bu talep çalışandan gelse ve işveren serbest zaman kullandırsa dahi geçerli bir uygulama halini almayacaktır. Çalışanın kullandığı serbest zaman işveren tarafından verilen diğer izinler olarak değerlendirilecek ve bayram çalışmasının ücretinin ödenmesi gerekecektir. Bu konuda Yargıtay 9. Hukuk Dairesi de net bir tutum sergilemiştir. Güncel ve istikrarlı kararlarında, Kurban Bayramı’nda çalıştırılan işçiye serbest zaman verilmesinin, kanunen öngörülen ücret ödeme yükümlülüğünü ortadan kaldırmayacağı açıkça vurgulanmıştır. Yargıtay, işçinin bayramda çalıştığı ispatlandığı takdirde, işverence serbest zaman verilmiş olsa bile, fazladan bir günlük ücretinin ödenmesi gerektiğine hükmetmiştir. Özetle; işveren, çalışanını Kurban Bayramı’nda çalıştırmışsa, onun karşılığında izin kullandırmak değil, mutlaka ücret ödemekle yükümlüdür. Çalışanın rızasıyla dahi, ücret yerine serbest zaman kullandırılması kanunen geçerli değildir. Bu nedenle işverenlerin bayram dönemlerinde planlama yaparken, yasal yükümlülüklerini göz önünde bulundurmaları hem çalışma barışı hem de ileride doğabilecek hukuki ihtilafların önüne geçmek açısından büyük önem taşır. Çalışanlar ise bayramda yaptıkları çalışmaları belgelemeleri halinde, haklarını her zaman arayabilirler.